Raciborowice

Kościół św. Małgorzaty

Prospekt

Gotycki kościół parafialny powstawał w dwóch etapach: około 1460 roku wzniesiono prezbiterium i zakrystię, natomiast w latach 1471-1476 – nawę główną, kruchtę i dzwonnicę. Chór muzyczny istniał w świątyni zapewne już od czasu jej wybudowania. Świadczy o tym fakt, iż XV-wieczny mur kościoła w narożniku północno-zachodnim został poszerzony celem pomieszczenia klatki schodowej wiodącej właśnie na poziom chóru. Również portal prowadzący na wspomniane schody nosi znamiona stylu gotyckiego, co przemawia za jego proweniencją sięgającą XV stulecia.

Obecnie na barokowym chórze muzycznym mieszczą się organy o prospekcie datowanym na drugą połowę XVII wieku. Sam instrument nie zachował się w stanie oryginalnym. W 1836 roku parapet chóru ozdobiono nowymi malowidłami. W tym samym roku przeprowadzono przebudowę organów. Niewykluczone jednak, że podjęte wówczas działania ograniczyły się jedynie do przekształceń prospektu.

Zachowana materia brzmieniowa instrumentu pochodzi zapewne z XIX stulecia. Dyspozycja była z pewnością wielokrotnie przekształcana. Jej stan w 1982 roku przedstawiał się następująco:

Urządzenie dodatkowe: Tremolo

Pod koniec XX stulecia nastąpiła wzmożona aktywność drewnojadów, które uszkodziły górne części korpusów piszczałek należących do sekcji pedału. W zaistniałych okolicznościach podjęto decyzję o skróceniu tychże korpusów, przez co głos Subbas 16’ stał się głosem 8’, zaś głosy Oktawbas 8’ i Fletbas 8’ – głosami 4’. W nieznanym bliżej czasie (po 1982 roku) usunięto głos Pryncypałbas 16’. Rezultatem przeprowadzonych działań stało się zawężenie ogólnego wolumenu brzmieniowego. Obecna dyspozycja wykazuje nieznaczne różnice w nazewnictwie w porównaniu z dyspozycją przytoczoną powyżej.

Prospekt organowy architektoniczny, barokowy, jednosekcyjny, pięcioosiowy, uszaty. Osadzony na cokole zwieńczonym belkowaniem. Wieżyczka centralna (najwyższa) wysunięta półkoliście. Wieżyczki skrajne (niższe od poprzedniej) wysunięte kątowo. Pomiędzy wieżyczkami niewielkie, płaskie pola piszczałkowe nadbudowane pionowym, ażurowym ornamentem roślinnym. Wieżyczki zwieńczone bogato profilowanymi gzymsami. Dekoracja snycerska (kotarki w wieżyczkach, ucha) o motywach drobnych splotów roślinnych. Prospekt utrzymany w kolorze kremowym. Detal snycerski złocony.

Stół gry wbudowany. Wiatrownice klapowo-zasuwowe. Miech magazynowy.

Skala organów – manuał: C-f³; pedał: C-g.

Stół gry