Kazimierz Dolny

Kościół farny

Prospekt

Organy Kościoła farnego w Kazimierzu Dolnym to prawdopodonie najstarszy instrument tego typu w Polsce. Organy datowane są na początek XVII wieku, szafa organowa pochodzi z 1620 roku. Mógł je skonstruować Thomas Gogoliński, Stanislawus Organarius lub najpewniej Szymon Lilius. W 1656 zostały zniszczone przez Szwedów, po czym odremontowane. Od roku 1721 powstępowało stopniowe niszczenie instrumentu, aż do 1860 roku, kiedy to instrument przestał działać. W 1883 roku przeprowadzono remont generalny. Do dnia dzisiejszego miało miejsce 5 przebudów organów.

Obecnie organy kazimierskie napędza elektryczna dmuchawa, tłocząca powietrze do ośmiu (!) miechów klinowych. Jest to powrót do pierwotnej konstrukcji, zastąpionej w 1902 roku dwoma miechami magazynowymi. Miechy znajdują się na dwóch poziomach, przy czym dolny poziom może być pompowany ("kalikowany") ręcznie. Instrument zachował większość oryginalnych głosów oraz trakturę całkowicie mechaniczną z wiatrownicami klapowo-zasuwowymi.

Przełączanie głosów dokonywane jest również mechanicznie za pomocą metalowych cięgieł. Organista przypomina w czasie ich przełączania wręcz operatora dźwigu budowlanego, ale ma to niesamowity urok. Z tego też względu nie jest raczej możliwe przełączanie głosów w czasie płynnej gry (chyba że z pomocą drugiej osoby). W dodatku część cięgieł znajduje się na przeciwległej ściance w stosunku do klawiatury (szafa pozytywu).

Organy posiadają 2 manuały oraz klawiaturę nożną. Klawisze w kolorze drewna mogą na samym początku nieco dziwić i "muzealnie" odstraszać, ale świadomość, iż mają tyle lat i dotykało ich tyle pokoleń organistów robi swoje. Manuały są czterooktawowe (od C do c3) i mają 45 a nie 48 klawiszy, gdyż najniższa oktawa jest oktawą krótką. Analogicznie dwuoktawowy pedał zawiera 21 a nie 24 klawisze. Organy posiadają następujące urządzenia dodatkowe: Tympan, Dzwonki i Evacuant

Kontuar

Wyciągi rejestrów

Piszczałki pozytywu

Sekcja Manuału II

Zbliżenie prospektu z widoczną prawą kolumną pedału