»English   »Mapa serwisu   »Kontakt
organy.art.pl » Instrumenty » Zachodniopomorskie » Szczecin »

Szczecin

Kościół Świętej Rodziny

Głosy Klawiatury Traktura gry Traktura rejestrów
45 3+P elektro-pneumatyczna elektro-pneumatyczna

Instrument ten został zbudowany około roku 1930 przez szczecińską firmę „B.Grüneberg – Orgelbauanstalt Stettin-Finkenwalde” kierowaną w tych latach przez Felixa Grüneberga, syna zmarłego założyciela firmy. Według danych z archiwum w Greifswaldzie jest to 765. dzieło tej firmy – w uzupełnionym wykazie instrumentów zbudowanych przez firmę Grüneberga znajdujemy notkę: „765 – Stettin-Braunsfelde” (dzisiejsze Szczecin-Pogodno, czyli dzielnica, w której znajdują się rzeczone organy).

Organy zajmują miejsce na chórze, pomiędzy zewnętrzną ścianą kościoła (w której osadzony jest witraż) a ażurową ścianą postawioną równolegle do tej tylnej. (Witraż ma bardzo negatywny wpływ na stan i stój instrumentu.) Oryginalnie instrument ten wyposażony był w dwa manuały (raczej bez szafy ekspresyjnej) oraz pedał. Kontuar znajdował się przy owej ażurowej ścianie i usytuowany był „przodem do ołtarza”. Instrument obsługiwała traktura pneumatyczna w połączeniu z wiatrowniami stożkowymi. Ciśnienie regulowane było jednym 2-fałdowym miechem głównym oraz pięcioma 1-fałdowymi miechami regulacyjnymi (po jednym dla każdej wiatrowni). Organy posiadały urządzenie do kalikowania (kalikowała jedna osoba!!!) oraz dmuchawę „Ventus” o wydajności 28 m³/min. Dmuchawa służy do tej pory, natomiast urządzenie do kalikowania zostało zdemontowane i zniszczone.

W roku 1978 organy przeszły generalny remont i przebudowę – prace wykonał p. Bronisław Cepka z Popowa k. Wronek. Trakturę przerobiono na elektro-pneumatyczną, usunięto urządzenie do kalikowania, rozbudowano instrument o trzeci manuał – tj. o 12 głosów zamkniętych w szafie ekspresyjnej, zawieszonej ponad wejściem na chór. Wybudowano nowy kontuar i usytuowano go przy balustradzie empory w znacznym oddaleniu od instrumentu. Nowy kontuar podaje polskie nazwy rejestrów.

Aktualnie instrument posiada 45 głosów (w tym 7 językowych), 3 manuały, pedał, 4 wolne kombinacje oraz 2 stałe, wyłącznik głosów językowych (można zaprogramować, które głosy językowe są włączane), dwa tremulanty oraz automat pedału. Skala instrumentu: manuały – C-a³, pedał: C-f¹. Sekcję trzeciego manuału obsługuje również wiatrownia stożkowa oraz pływakowy miech regulacyjny. Pozostawiono jeden włącznik rejestrowy w zapasie (dla III manuału – możliwość rozbudowy o jeden głos).

Ogólny stan organów jest dobry. Konieczny jest remont: regeneracja zabytkowej dmuchawy, konserwacja traktury, usunięcie usterek kontuaru, renowacja obudowy szafy ekspresyjnej, poprawa działania żaluzji, ogólne sprzątanie (do niektórych sekcji piszczałek bardzo trudno dojść, także w celu strojenia) oraz generalne strojenie.

Na dmuchawie widnieje oryginalna tabliczka informująca o tym, że została ona sprowadzona przez firmę „B.Grüneberg”. Zachowała się również tablica z instrukcją obsługi i pielęgnacji dmuchawy oraz oryginalna oliwiarka.

DYSPOZYCJA ORGANÓW
Manuał I
1. Pryncypał 16'
2. Oktawa 8'
3. Gamba 8'
4. Flet poprzeczny 8'
5. Dulcjan 8'
6. Oktawa 4'
7. Flet rurkowy 4'
8. Flet płaski 2'
9. Kwinta szumiąca 2 2/3'
10. Mixtura 4-6 ch.
11. Trąbka 8'
Manuał II
1. Kwintaton 16'
2. Pryncypał fletowy 8'
3. Flet koniczny 8'
4. Salicjonał 8'
5. Oktawa 4'
6. Róg nocny 4'
7. Kwintaton 4'
8. Flet leśny 2'
9. Tercja 1 3/5'
10. Szarf 3-5 ch.
11. Szalmey 8'
Manuał III
1. Pryncypał drewniany 8'
2. Flet łagodny 8'
3. Kwintaton 8'
4. Aeolina 8'
5. Flet koniczny 4'
6. Prestant 4'
7. Nasat 2 2/3'
8. Blockflet 2'
9. Sifflet 1'
10. Cymbel 3 ch.
11. Krzywy róg 8'
12. Dulcjan 16'
Pedał
1. Pryncypałbas 16'
2. Subbas 16'
3. Kwintbas 10 2/3'
4. Oktawbas 8'
5. Róg nocny 4'
6. Chorałbas 4'
7. Rożek 2'
8. Mixtura 5-6 ch.
9. Szalmey 8'
10. Trąbka 8'
11. Puzon 16'
I-ped; II-ped; III-ped; II-I; III-I; III-II; Rej.W.K. Tremulant I man. Tremulant III man.
8 wyłączników głosów językowych (ósmy rezerwowy), wskaźniki crescendo i żaluzji, lampki do WK, Tutti, Pleno, Crescendo, Kasownika, Połączeń oraz Wł.jęz.
Przełączniki pod klawiaturą: Rejestry; WK A; WK B; WK C; WK D; Kasownik; Tutti; Pleno; Crescendo; Wł. języków; A.P.P.
Przełączniki nożne: I-ped; II-ped; III-ped; II-I; III-I; III-II; Rejestry; WK A; WK B; WK C; WK D; Kasownik; Tutti, Pleno, Rej. do Cresc.
Crescendo (wałek), Żaluzja manuału III
na podstawie oględzin własnych, dzięki uprzejmości miejscowego organisty p. Pawła Puławskiego

[PZ]

01.01.2009
Marcin Piotr Loch